چگونه مطالعه مفید داشته باشیم+7 تکنیک عملی

تکنیک آموزش به دیگران یا تکنیک فاینمن به نام فیزیکدان معروف ریچارد فاینمن نام‌گذاری شده است. این روش به یادگیری عمیق‌تر و درک بهتر مطالب کمک می‌کند و باعث می‌شود مطالب در ذهن به شکل دقیق‌تر و منطقی‌تر تثبیت شوند. در این روش، دانش‌آموز طوری مطلب را توضیح می‌دهد که گویی قرار است به یک فرد دیگر با سطح دانش پایین‌تر آموزش دهد. این تکنیک برای تمام دروس، به ویژه دروس مفهومی مثل ریاضی، فیزیک و شیمی، بسیار مفید است.

مزایای تکنیک آموزش به دیگران

تقویت درک مفاهیم پیچیده:

 اگر بتوانید مطلبی را به ساده‌ترین شکل توضیح دهید، نشان‌دهنده این است که خودتان نیز آن را عمیقاً درک کرده‌اید.

آشکار کردن نقاط ضعف و کاستی‌ها:

 هنگام توضیح دادن، ممکن است متوجه بخش‌هایی شوید که نیاز به مطالعه و یادگیری بیشتر دارند.

تقویت اعتماد به نفس: 

تسلط بر مطلب و توانایی توضیح آن به دیگران، اعتماد به نفس شما را برای یادگیری مطالب جدید و آزمون‌ها افزایش می‌دهد.

چگونگی اجرای تکنیک فاینمن

1. انتخاب یک موضوع خاص:

 ابتدا یک مبحث خاص را انتخاب کنید که می‌خواهید آن را بهتر یاد بگیرید. برای مثال، فرض کنید قصد دارید “قانون سوم نیوتن” را در فیزیک یاد بگیرید.

2. توضیح به زبان ساده:

 حالا سعی کنید موضوع را به زبانی ساده و قابل فهم توضیح دهید، به‌گونه‌ای که انگار قرار است آن را به یک فرد غیرمتخصص یا حتی کودک آموزش دهید. در این مرحله باید از اصطلاحات پیچیده و تخصصی پرهیز کنید و مفاهیم را به ساده‌ترین شکل ممکن بیان کنید. برای مثال بگویید “قانون سوم نیوتن می‌گوید اگر تو به دیوار فشار بیاوری، دیوار هم به همان اندازه به تو فشار وارد می‌کند.”

3. شناسایی نقاط ضعف و برطرف کردن آن‌ها:

 اگر در حین توضیح دادن احساس کردید که یک بخش از مبحث را به درستی نمی‌دانید یا نمی‌توانید آن را به خوبی توضیح دهید، به کتاب یا منابع دیگر مراجعه کنید و آن بخش را دوباره مطالعه کنید. سپس تلاش کنید که آن را به طور کامل و شفاف توضیح دهید.

4. استفاده از مثال‌های واقعی و قابل لمس: 

برای بهتر کردن توضیحات، از مثال‌های واقعی و ملموس استفاده کنید. مثلاً برای قانون سوم نیوتن، مثالی از پریدن روی یک ترامپولین بزنید که وقتی پایین می‌آیید، ترامپولین هم به شما نیرو وارد می‌کند و شما را به بالا می‌فرستد.

5. بازنویسی و ساده‌سازی بیشتر:

 حالا توضیحاتی که نوشته‌اید را مرور کنید و سعی کنید آن‌ها را حتی ساده‌تر و خلاصه‌تر کنید. این کار به شما کمک می‌کند که مفهوم اصلی و نکات کلیدی را بیشتر تمرکز کنید و از بیان اضافی دوری کنید.

6. آموزش به دوستان یا خانواده:

 اگر فرصت دارید، می‌توانید مطلب را واقعاً برای کسی توضیح دهید؛ مثلاً یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا حتی یک هم‌کلاسی. این کار به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که می‌توانید مطلب را به شکل کامل و با اعتماد به نفس توضیح دهید.

مثال کاربردی

فرض کنید در درس شیمی می‌خواهید “پیوند یونی” را یاد بگیرید. ابتدا، مفهوم پیوند یونی را با کلمات ساده توضیح دهید. مثلاً: “پیوند یونی یعنی وقتی دو اتم با بارهای مخالف به هم می‌چسبند، مثل آهن‌ربا.” سپس، مثال‌هایی مانند “پیوند در نمک خوراکی (کلرید سدیم)” بیاورید و توضیح دهید که چگونه یک اتم الکترون خود را به دیگری می‌دهد تا پیوند ایجاد شود. اگر در حین توضیح دادن به مشکل برخوردید و متوجه شدید که برخی نکات را کامل نمی‌دانید، دوباره به منابع برگردید و آن‌ها را مرور کنید.

نکات تکمیلی برای تکنیک فاینمن

تمرین مکرر: 

با هر بار توضیح دادن، مهارت و تسلط شما روی موضوع بیشتر می‌شود. می‌توانید این کار را چند بار برای مطالب مختلف تکرار کنید.

استفاده از یادداشت‌های کوچک یا نمودارها: 

اگر نیاز به ابزارهای بصری دارید، از نمودارها یا یادداشت‌های کوچک استفاده کنید تا مفاهیم بهتر بیان شوند.

تکنیک فاینمن به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا موضوعات را به صورت عمیق‌تر و موثرتر یاد بگیرند. با استفاده از این روش، یادگیری به یک فعالیت فعالانه تبدیل می‌شود و به دانش‌آموز این امکان را می‌دهد که به راحتی مطالب را به خاطر بسپارد و در امتحانات عملکرد بهتری داشته باشد.

مقاله های مرتبط : 

👈تمرکز ذهن برای درس خواندن +7روش عملی